Omurga kırığı ameliyatları, omurganın yapısal bütünlüğünü geri kazanmak ve hastanın işlevselliğini artırmak için yapılan cerrahi bir müdahalelerdir. Bu ameliyatlar, omurga kırıklarının türüne, şiddetine ve yerine bağlı olarak farklı tekniklerle gerçekleştirilir. Kapalı yöntemler, çimentolama (vertebroplasti) ve kifoplasti gibi minimal invaziv teknikleri içerirken, perkütan vidalama da bir seçenektir.
Açık yöntemlerde ise posterior laminektomi ve/ve ya füzyon, transpediküler vidalama ve füzyon yöntemi,, gerektiğinde kompleks yaralanmalarda anterior ve ya posterior korpektomi ve rekonstrüksiyon gibi prosedürler kullanılır. Omurga kırığı ameliyatı sonrası fizik tedavi, rehabilitasyon ve uygun bakım da önemlidir. Bu ameliyatlar, hastaların sağlıklarını ve yaşam kalitelerini artırmak için önemli bir tedavi seçeneğidir.
Kapalı Yöntemler: Minimal İnvaziv Omurga Kırığı Ameliyatları
Kapalı yöntemler, omurga kırıkları ameliyatlarında minimal invaziv teknikler kullanarak cerrahi müdahaleyi gerçekleştirmeyi hedefler. Bu yöntemler, omurganın stabilizasyonunu sağlamak için çimento enjeksiyonu kullanır. İki yaygın kapalı yöntem vertebroplasti ve kifoplasti olarak bilinir.
I. Vertebroplasti
- Kırık omur üzerine özel bir çimento enjekte edilerek gerçekleştirilir.
- Çimento, kırık bölgesini doldurarak omurganın stabilizasyonunu sağlar.
- Kırık omurun yüksekliğini ve şeklini olduğu pozisyonda sabitlemeyi ve çimentonun ısı etkisiyle ağrıyı hafifletmeyi amaçlar.
- Minimal invaziv bir teknik olarak daha az doku travması ve hızlı iyileşme süreci sunar.
II. Kifoplasti
- Vertebroplastiden farklı olarak bir balonun kırık bölgesine yerleştirilerek şişirildiği bir yöntemdir.
- Balon, kırık omurun yüksekliğini restore etmek için şişirilir.
- Ardından çimento enjeksiyonu yapılır ve omurganın stabilizasyonu sağlanır.
- Omurganın yüksekliğini daha iyi geri kazandırma özelliğiyle bilinir.
- Minimal invaziv bir teknik olarak daha az doku travması ve daha az komplikasyon riski sunar.
Kapalı yöntemler, omurga kırıklarının tedavisinde etkili bir seçenek olarak değerlendirilir. Özellikleri şunlardır:
- Minimal invaziv olmaları nedeniyle daha az doku travması sağlar.
- Daha kısa iyileşme süreci sunar.
- Daha az komplikasyon riski taşır.
- Her hastanın durumunun detaylı bir şekilde değerlendirilerek en uygun
- yöntemin belirlenmesi önemlidir.
Perkütan Vidalama: Omurga Kırıklarının Minimal İnvaziv Cerrahi Tedavisi
I. Perkütan Vidalama Nedir?
- Minimal invaziv bir cerrahi teknik olan perkütan vidalamanın amacı omurga kırıklarının tedavisinde stabilizasyon sağlamaktır.
- Bu yöntemde, vidalar ve rodlar ciltten kaslar açılmadan gönderilir omurganın kırık bölgesinin sabitlenmesi sağlanır.
- İçten korseleme yöntemi olarak da bilinir.
- Geleneksel açık cerrahiye kıyasla daha az doku travması, daha az kan kaybı ve daha hızlı iyileşme süresi gibi avantajlara sahiptir.
II. Perkütan Vidalama Nasıl Yapılır?
- Ufak kesiler açılarak, skopi kontrolünde vidalar kılavuz tüpler yardımıyla kırık bölgesi ve / ve ya komşu omurgalara yönlendirilir ve yerleştirilir.
- Özel bir cihaz aracılığıyla cilt ve fasya altından rodlar vida başlarına yerleştirilerek tüplerden gönderilen özel sıkıştırıcılar aracılığı ile bağlanır, kırığın stabilize edilmesi sağlanır.
- Bu yöntem sayesinde çevre dokulara minimal zarar verilir ve hastanın ağrı ve hareket kabiliyeti iyileştirilir.
III. Perkütan Vidalamanın Avantajları
- Minimal invaziv bir teknik olması nedeniyle daha az doku travması yaşanır.
- Kan kaybı daha azdır ve iyileşme süreci daha hızlıdır.
- Enfeksiyon riski daha azdır.
- Perkütan vidalama sayesinde hastaların ağrı ve hareket kabiliyeti daha çabuk düzelir.
- Geleneksel açık cerrahiye kıyasla daha az komplikasyon riski taşır.
- Kaynama sağlandıktan sonra implantlar çıkartılabilir. Böylece omurgada hareket kısıtlılığı olmadan hasta hayatına devam edebilir.
IV. Perkütan Vidalamanın Güvenli ve Başarılı Olması İçin
- Uygun hastaların seçilmesi önemlidir.
Deneyimli bir cerrah tarafından gerçekleştirilmelidir.
Doğru planlama ve cerrahi tekniklerin dikkatlice uygulanması gereklidir.
Omurga Kırığı Tedavisinde Açık Yöntemler
I. Posterior Laminektomi ve ve ya Füzyon
- Omuriliğe baskı yapan hasarlı omur kemiklerinin çıkarılması için omurganın arka bölgesine erişilmesi
- Omuriliğin rahatlatılması
- Omurgada kaynama olması için gerekli işlemlerin yapılması
II. Transpediküler Vidalama, Korreksiyon ve Füzyon
- Omurga kemiklerine vidaların yerleştirilmessi
- Gerekiyorsa düzeltme işlemi öncesinde omuriliğin rahatlatılması
- Omurganın bozulmuş olan dengesinin vida ve rodlar yardımıyla manevralarla düzeltilmesi
- Omurganın sabitlenmesi
- Kaynama sağlanması için gerekli işlemlerin yapılması
Ill. Posterior ve ya Anterior Korpektomi ve Rekonstrüksiyon (Kompleks cerrahiler)
- Bu cerrahiler tek başına, birlikte, tek seferde ve ya birkaç operasyon şeklinde de yapılabilir.
- Hasarlı bölgeye tekniğe göre ulaşılması
- Hasarlı bir omurun çıkarılması
- Omuriliğin rahatılması
- Yerine bir greft veya implant yerleştirilmesi
- Omurganın bozulmuş olan dengesinin sağlanması
- Omurgaların sabitlenmesi ve kaynama sağlanması için gerekli işlemlerin
- yapılması (vidalama,greftleme)
Omurga Kırığı Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
İyileşme süreci kırığın ciddiyetine ve cerrahinin karmaşıklıklığına göre farklılıklar gösterir. Genel olarak süreci şu şekilde özetleyebiliriz
I. Ameliyat Sonrası İlk Aşama
- Hastanede takip edilme ve istirahat
- Ağrı yönetimi için ilaçlar kullanma
- Hareket egzersizleri ile mobilizasyon sağlama
- Pozisyon değiştirme ve solunum egzersizlerine önem verme
II. Evde Rehabilitasyon ve Fizyoterapi
- Fizyoterapi programlarıyla kas gücünü ve hareket açıklığını artırma
- Postür düzeltme ve dayanıklılığı geliştirmek için egzersizler yapma
- Günlük aktiviteleri yeniden kazanma ve işlevsel bağımsızlık hedefleme
III. Takip ve Kontrol
- Omurganın iyileşme durumunun düzenli olarak takip edilmesi
- Görüntüleme yöntemleriyle kontrol sağlama
- Komplikasyonlar ve olası problemlerin izlenmesi ve tedavi edilmesi
IV. Sabır, Motivasyon ve İşbirliği
- İyileşme sürecinde sabırlı olma
- Motivasyonu yüksek tutma
- Sağlık ekibiyle iyi iletişim ve işbirliği sağlama
V. Sağlıklı Yaşam Tarzı
- Sağlıklı beslenme alışkanlıklarına dikkat etme
- Sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapma
Omurga Kırığı Ameliyatının Riskleri
I. Ameliyat Öncesi Riskler:
- Ameliyatın türüne, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilen potansiyel risklerin bilincinde olmak
- Hastaların detaylı bir şekilde bilgilendirilmesi ve ameliyat öncesinde düzenli takip edilmeleri
II. Ameliyat Sırasında Oluşabilecek Riskler:
- Kanama riski
- Anesteziye bağlı komplikasyonlar
III. Nadir Ancak Ciddi Komplikasyonlar:
- Omurilik yaralanması
- Sinir hasarı
- Omurilik sıkışması
- Nörolojik sorunlar
- Büyük Damar yaralanması
- Ölüm
IV. Ameliyat Sonrası Riskler:
- Tromboembolik olaylar (kan pıhtılaşması ve emboli riski)
- Yara iyileşmesi sorunları
- Omurga eğriliği
- İmplant ilişkili problemler
- İyileşme sürecinde gecikmeler
- Enfeksiyon riski
V. Önemli Faktörler:
- Ameliyatı gerçekleştiren hekimlerin deneyimi
- Hasta seçiminde titizlik